Рус. Հայ.
ՀՈԳԵԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ինչ է սուբլիմացիան հոգեբանության մեջ և ինչպես է այն դրսևորվում կյանքում

15.11.2024

Չնայած երկար ու մանրակրկիտ ուսումնասիրությանը, մարդկային մտքերը, վարքը, հույզերն ու հոգեկանը դեռևս մնում են գաղտնիքների և առեղծվածների աղբյուր:

Դրանք վերլուծում և համակարգում է հոգեբանությունը։ Գիտնականները կարծում են, որ մարդու ուղեղն ունի բազմաթիվ թաքնված և բացահայտ մեխանիզմներ, որոնք օգնում են նրան որոշումներ կայացնել ու փոխգործակցել շրջապատող աշխարհի հետ:

Դրանցից մեկը սուբլիմացիան է, որի հատկությունները և ազդեցությունները վերլուծվում է հոգեբանության կողմից:

1. Սուբլիմացիա

Անվանումը (ինչպես շատ այլ տերմիններ) գալիս է լատիներեն «sublimo» բառից, որը թարգմանվում է որպես «ոգևորվել» կամ «բարձրանալ»։

Այս եզրույթն ավանդաբար օգտագործվում էր ֆիզիկայում և քիմիայում, բայց այսօր այն ավելի հաճախ հանդիպում է հոգեբանության մեջ, որտեղ այն վերաբերում է մարդկանց կոնկրետ արձագանքին՝ որոշակի վիճակի նկատմամբ:

Հոգեբանական տեսանկյունից սուբլիմացիան էներգիայի վերահղում է, հուզական սթրեսի հեռացում, երբ գիտակցությունը գործարկում է որոշակի պաշտպանիչ մեխանիզմ, որն օգնում է ազատվել կենսաբանական սթրեսից կամ չծախսված էներգիայից։

Սուբլիմացիան որևէ անհասանելի բանի փոխարինումն է ավելի իրականով: Ենթադրվում է, որ այս հատկությունը հիմք է դարձել արվեստի և ստեղծագործության առաջացման համար:

Երբ սուբյեկտը վերահղում է իր էներգիան, նա կենսաբանական և ֆիզիոլոգիական կարիքները բավարարելուց անցնում է սոցիալական նշանակալի դրսևորումների (մշակութային նպատակներ կամ արվեստ):

Տեղի է ունենում․

– Անձի հուզական վերակազմավորում,
– Հիմնական կարիքների փոխարինում ավելի վեհերով,
– Հոգեբանական ազատագրում և ֆիզիոլոգիական կարիքների ու պահանջների կարևորության նվազում,
– Էներգիայի և հույզերի փոխակերպում գործունեության որոշակի տեսակի:

Հոգեբանության մեջ «սուբլիմացիա» եղրույթն ավելի հաճախ օգտագործվում է սեռական անբավարարվածության հետ կապված։ Այսինքն՝ ինտիմ հարաբերություններ և սեքս ստանալու հնարավորություն չունեցող մարդը ողջ չծախսած էներգիան ու ուժն ուղղում է այլ ոլորտ։ Օրինակ, տղամարդը, ով չի կարողացել փոխադարձության հասնել կնոջ կողմից, գնում է մարզասրահ՝ լրացուցիչ մարզումների:

Այլ, բարդ հույզերի վերահղումն ավելի քիչ տարածված է: Օրինակ՝ կանայք, ովքեր չեն մայրացել և անհանգստացած են դրանով, հաճախ պահում են շներ, կատուներ և այլ ընտանի կենդանիներ, որոնց խնամում են այնպես, որ ցանկացած երեխա կնախանձեր այդ կենդանիներին։ Այսպիսով, նրանք փոխարինում են առարկան՝ իրենց մտավոր և հոգեբանական կարիքները արտահայտելու համար:

2. Զիգմունդ Ֆրոյդի հոգեվերլուծությունը

600x400

Զիգմունդ Ֆրոյդի մասին լսել են անգամ նրանք, ովքեր հեռու են հոգեբանությունից։ Նրա հոգեվերլուծության տեսության տեսանկյուններից մեկը հենց սուբլիմացիան է։ Ֆրոյդը պնդում էր, որ այս հատկանիշը մարդկության մշակութային զարգացման «շարժիչն» է: Զգացմունքներն ու չբավարարված կենսաբանական կարիքները դուրս մղելու ցանկությունը գեղարվեստական և մշակութային ստեղծագործությունների հիմնական պատճառն է, արվեստի հետ կապված ամեն ինչի նախահայրը:

Սեռական կարիքը և էրոտիկ գրավչությունը բնորոշ են Երկրի վրա բնակվող բոլոր տղամարդկանց և կանանց: Սա համարվում է առաջնային, այսինքն՝ մարդու բնածին հատկություն։ Ոմանք ավելի բարձր լիբիդո ունեն, մյուսները՝ ավելի ցածր, բայց բոլորի մոտ դա այս կամ այն չափով առկա է: Եթե այս հիմնական կարիքը չի բավարարվում, ապա դրանից ստացված էներգիան կուտակվում է և հոգե-հուզական անհարմարություն առաջացնում։ Այնուհետև ուղեղը գործարկում է պաշտպանական մեխանիզմ, որն այն ուղղորդում է այլ ուղղությամբ՝ սպորտ, ստեղծագործություն կամ կարիերա:

Հոգեբանները վստահ են, որ քաղաքականությունը սեռական անբավարարվածության իրացման արդյունավետ միջոցներից մեկն է։ Այս ուղղությամբ գործողությունները գրեթե նույնքան արդյունավետ են, որքան արվեստում: Երկու տարբերակներն էլ թույլ են տալիս հասնել սոցիալական նշանակալի և կարևոր բանի:

Ֆրոյդը կարծում էր, որ սուբլիմացիան թույլ է տալիս մարդուն պահպանել ներքին խաղաղությունը և հավատարիմ մնալ վարքի ընդհանուր ընդունված գծերին: Չդառնալ չար, ագրեսիվ և չխախտել սոցիալական չափանիշներն ու կանոնները։

3. Սուբլիմացիան այսօր

600x400

Ներկայում փոխարինող պաշտպանական մեխանիզմը դիտարկվում է շատ ավելի լայնորեն: Ըստ դրա՝ հնարավոր է փոխել ոչ միայն սեռական էներգիայի արտանետման վեկտորը, այլեւ ցանկացած անցանկալի հույզի։

Օրինակ, ձեր ղեկավարի վրա զայրանալու և առաջին իսկ հնարավորության դեպքում նրա նկատմամբ հաշվեհարդար տեսնելու ցանկության փոխարեն կարող եք նկարել նրա դիմանկարը և դարձ խաղալ՝ նկարը դարձնելով թիրախ: Ահա թե ինչպես են վարվում ժամանակակից կառավարման մեջ, հատկապես արևելյան երկրներում։

Սուբլիմացիայի պաշտպանիչ հատկությունների շնորհիվ մարդիկ կարող են պահպանել ներքին խաղաղությունն ու զգացմունքային հարմարավետությունը։ Այս մեխանիզմը օգտակար է, քանի որ այն խթանում է ակտիվությունը գործունեության տարբեր սոցիալական նշանակալից ոլորտներում և թույլ է տալիս հասնել գերազանց արդյունքների:

Աղբյուր` LADYNEWS.am

Դիտվել է 3687 անգամ

Читать на русском

ՄԵԿՆԱԲԱՆԵԼ

Ձեր անունը: *
Ձեր էլ. հասցեն: *
Մեկնաբանությունը: *

Ինչու է չափազանց կատարյալ զուգընկերը հարաբերություններում նյարդայնացնում

07.10.2025
Հոգեբանները բացատրել են, թե ինչու «չափազանց կատարյալ» զուգընկերները կարող են նյարդայնացնող լինել։ Նրանց կարծիքով, չափազանց կատարելությունn առաջացնում է ռեակտիվ դիմադրություն, ձանձրույթ և ճնշման զգացում։

Ինչու է սպիտակ ձիով արքայազնի մասին երազելը վնասակար․ հոգեբանների բացատրությունը

23.09.2025
Եվ հետո եկավ արքայազնը, համբուրեց նրան, փրկեց բոլոր վտանգներից, և նրանք երկար տարիներ ապրեցին երջանիկ... Գիտե՞ք, թե սա որ հեքիաթից է։

«Մայրիկն այդպես ասաց». 5 նշան, որ դուք ստիպված կլինեք ձեր ամուսնուն կիսել սկեսրոջ հետ

29.08.2025
Նույնիսկ արտաքուստ բավականին առնական, իրենց մասնագիտության մեջ հաջողակ, հոգատար և շփվող տղամարդիկ կարող են հոգեբանորեն կախված լինել իրենց մորից։

Հոգեբանները բացատրում են, թե ինչու է տղամարդն անհետանում, ապա նորից հայտնվում

07.08.2025
«Քնա՞ծ ես» հաղորդագրությունը տղամարդուց, որը շաբաթներով անհետացել էր, ապա հանկարծակի վերադառնում է ձեր կյանք, վաղուց մեմ է դարձել։

Ինչպես ազատվել ուրիշների նկատմամբ նախանձից. 7 քայլ հոգեբանից

10.07.2025
Բոլորս էլ ապրել ենք նախանձի զգացում։ Այն կարող է առաջանալ, երբ դուք նայում եք ձեր ընկերների արձակուրդի լուսանկարներին սոցիալական ցանցերում, կամ երբ գործընկերը ստանում է պաշտոնի բարձրացում, իսկ դուք՝ ոչ։

Ինչպես հաղթահարել վախերը, որոնք խանգարում են ապրել լիարժեք կյանքով

26.06.2025
Բոլոր մարդիկ, մանկուց սկսած, բառացիորեն ներծծվցած են բազմազան վախերով։ Եվ ժամանակի ընթացքում մարդը ինքը, չգիտակցելով դա, սկսում է վախենալ գրեթե յուրաքանչյուր որոշումից և ձեռնարկված քայլից։

Բաժնի բոլոր նյութերը

ՄԵԿ ՏՈՂՈՎ
14-10-2025 12:04
Ամերիկացի դերասանուհի և երգչուհի Ջենիֆեր Լոպեսն արդարացրել է Լեհաստանում կայացած համերգի ժամանակ իր զգեստի հետ կատարված միջադեպը՝ ասելով. «Ես ուրախ եմ, որ տակից ներքնազգեստ էի հագել»։  Շոուի ժամանակ միջադեպի վրա ուշադրություն է հրավիրել People ամսագիրը։ Հայտնի է, որ հուլիսին  դերասանուհին բեմում ելույթ էր ունեցել փայլուն կրծկալով և կարճ կիսաշրջազգեստով, որոնք անսպասելիորեն ընկել էին նրա վրայից։ Աստղի խոսքով՝ միջադեպը շոուի մաս չէր կազմում։
14-10-2025 11:55
Բժիկները հինգ խորհուրդ են շեշտել լավ քնել համար: Առաջին հերթին, պետք է քնելուց առնվազն մեկ ժամ առաջ խուսափել սմարթֆոններից և այլ գաջեթներից: Որպես երկրորդ խորհուրդ առաջարկվում է ընթերցանությունը, շնչառական վարժությունները և տաք ցնցուղը: Բժիշկները նաև կոչ են անում մշտապես քնել և արթնանալ նույն ժամերին՝ թե՛ աշխատանքային, թե՛ հանգստյան օրերին: Ինչ վերաբերում է սննդին, ապա խորհուրդ է տրվում խուսափել ծանր ընթրիքներից, հեղուկի՝ չափից շատ օգտագործումից և երեկոյան ալկոհոլային խմիչքներից:
14-10-2025 11:53
Հոլիվուդյան դերասանուհի Դակոտա Ջոնսոնը մեկնարկում է իր ռեժիսորական կարիերան: Դերասանուհու առաջին աշխատանքը կլինի «Ծառը կապույտ է» դրաման: Այս մասին տեղեկանում ենք WorldOfReel պորտալից: Ֆիլմը աուտիզմ ունեցող մի կնոջ մասին է, ով կարողանում է ազատվել իր չափազանց վերահսկող մոր ճիրաններից: Դակոտան ասել է, որ պատմությունը խորապես անձնական է իր համար։ Ֆիլմի սցենարը կգրի Վանեսա Բուրգհարդտը: Վերջինս և Դակոտա Ջոնսոնը կնկարահանվեն «Ծառը կապույտ է» ֆիլմում։
14-10-2025 11:31
Մեգան Մարքլը կրկին ուշադրության կենտրոնում է, և այս անգամ՝ ոչ իր հագուստի պատճառով: Balenciaga-ի գլխավոր դիզայներ Պիերպաոլո Պիչոլին բացահայտել է, որ Սասեքսի դքսուհին ինքն է հրավեր խնդրել ցուցադրության համար, ինչը Մեգանն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ միջոցառմանը իր մասնակցությունը դիզայների հետ «երկարատև բարեկամության գագաթնակետն» էր: Սակայն The Cut ամսագրին տված հարցազրույցում Պիչոլին ակնարկել է, որ իրենց հարաբերությունները շատ ավելի քիչ մտերիմ են:նշանավորել է նրա բարձրակարգ դեբյուտը Փարիզի նորաձևության շաբաթվա ցուցադրությունում: 
14-10-2025 04:12
Քեթի Փերին լռությունը խախտել է Կանադայի նախկին վարչապետ Ջասթին Թրյուդոյի հետ իր սիրավեպի մասին, այն բանից հետո, երբ զույգին բռնացրեցին համբուրվելիս։ 40-ամյա երգչուհին երեկ Լոնդոնի O2 Arena-ում իր ելույթի ժամանակ հումորով մեկնաբանեց իր անձնական կյանքը։ «Լոնդոն, Անգլիա, այսպիսի՞ն է քո տեսքը երկուշաբթի երեկոյան։ Զարմանալի չէ, որ ես սիրահարվում էի անգլիացիներին… Բայց այլևս ոչ», - բեմից դիմել է Փերին երկրպագուներին՝ ակնհայտորեն նկատի ունենալով իր նախկին հարաբերությունները կատակերգու Ռասել Բրենդի և դերասան Օռլանդո Բլումի հետ, որոնք երկուսն էլ բրիտանացիներ էին։
LN-Ը ԱՌԱՋԱՐԿՈՒՄ Է ԿԱՐԴԱԼ
LN -Ը ԱՌԱՋԱՐԿՈՒՄ Է ԴԻՏԵԼ
% ԶԵՂՉԵՐ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐՈՒՄ
ՈՒՐ ԳՆԱԼ ԵՐԵԿՈՅԱՆ
ՕԳՏԱԿԱՐ ՀՂՈՒՄՆԵՐ
ՆՈՐԸ ՁԵՐ ԿՅԱՆՔՈՒՄ

Ամսվա աստղագուշակ․ հոկեմբեր 2025 թ․

01.10.2025
Առաջին երկու շաբաթները կանցնեն նահանջող Պլուտոնի գերիշխանության ներքո, և դրանք մարտահրավերներով լի կլինեն։ Սակայն հոկտեմբերի երկրորդ կեսը դրական շրջադարձ կբերի։

LADYNEWS TV
Yellowheart-ը և Rosa Linn ներկայացրել են իրենց նոր՝ «Վարդագույն» զուգերգը։
ՕՐՎԱ ԱՍՏՂԱԳՈՒՇԱԿ

Խոյ
21.03-20.04

Ցուլ
21.04-22.05

Երկվորյակ
23.05-22.06

Խեցգետին
23.06-23.07

Առյուծ
24.07-24.08

Կույս
25.08-23.09

Կշեռք
24.09-23.10

Կարիճ
24.10-22.11

Աղեղնավոր
23.11-22.12

Այծեղջուր
23.12-20.01

Ջրհոս
21.01-19.02

Ձուկ
20.02-20.03
ՇԱԲԱԹՎԱ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾԸ
13.10.2025
Դիտվել է 539 անգամ
09.10.2025
Դիտվել է 526 անգամ
08.10.2025
Դիտվել է 364 անգամ
10.10.2025
Դիտվել է 288 անգամ
11.10.2025
Դիտվել է 268 անգամ

© 2012, LADYNEWS.am
Մեջբերումներ անելիս հղումը (hyperlink) LADYNEWS.am-ին պարտադիր է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն խմբագրության տեսակետի հետ: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում:

LADYNEWS.am-ի մասին
Հեռ.` +374060445674, +37455545535
Էլ-փոստ` [email protected]
Գովազդ կայքում: Հեռ.՝ +374060445674, +374 55545535
Էլ-փոստ՝ [email protected]

Webmaster