Рус. Հայ.
ՀՈԳԵԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ

Ինչ է սուբլիմացիան հոգեբանության մեջ և ինչպես է այն դրսևորվում կյանքում

15.11.2024

Չնայած երկար ու մանրակրկիտ ուսումնասիրությանը, մարդկային մտքերը, վարքը, հույզերն ու հոգեկանը դեռևս մնում են գաղտնիքների և առեղծվածների աղբյուր:

Դրանք վերլուծում և համակարգում է հոգեբանությունը։ Գիտնականները կարծում են, որ մարդու ուղեղն ունի բազմաթիվ թաքնված և բացահայտ մեխանիզմներ, որոնք օգնում են նրան որոշումներ կայացնել ու փոխգործակցել շրջապատող աշխարհի հետ:

Դրանցից մեկը սուբլիմացիան է, որի հատկությունները և ազդեցությունները վերլուծվում է հոգեբանության կողմից:

1. Սուբլիմացիա

Անվանումը (ինչպես շատ այլ տերմիններ) գալիս է լատիներեն «sublimo» բառից, որը թարգմանվում է որպես «ոգևորվել» կամ «բարձրանալ»։

Այս եզրույթն ավանդաբար օգտագործվում էր ֆիզիկայում և քիմիայում, բայց այսօր այն ավելի հաճախ հանդիպում է հոգեբանության մեջ, որտեղ այն վերաբերում է մարդկանց կոնկրետ արձագանքին՝ որոշակի վիճակի նկատմամբ:

Հոգեբանական տեսանկյունից սուբլիմացիան էներգիայի վերահղում է, հուզական սթրեսի հեռացում, երբ գիտակցությունը գործարկում է որոշակի պաշտպանիչ մեխանիզմ, որն օգնում է ազատվել կենսաբանական սթրեսից կամ չծախսված էներգիայից։

Սուբլիմացիան որևէ անհասանելի բանի փոխարինումն է ավելի իրականով: Ենթադրվում է, որ այս հատկությունը հիմք է դարձել արվեստի և ստեղծագործության առաջացման համար:

Երբ սուբյեկտը վերահղում է իր էներգիան, նա կենսաբանական և ֆիզիոլոգիական կարիքները բավարարելուց անցնում է սոցիալական նշանակալի դրսևորումների (մշակութային նպատակներ կամ արվեստ):

Տեղի է ունենում․

– Անձի հուզական վերակազմավորում,
– Հիմնական կարիքների փոխարինում ավելի վեհերով,
– Հոգեբանական ազատագրում և ֆիզիոլոգիական կարիքների ու պահանջների կարևորության նվազում,
– Էներգիայի և հույզերի փոխակերպում գործունեության որոշակի տեսակի:

Հոգեբանության մեջ «սուբլիմացիա» եղրույթն ավելի հաճախ օգտագործվում է սեռական անբավարարվածության հետ կապված։ Այսինքն՝ ինտիմ հարաբերություններ և սեքս ստանալու հնարավորություն չունեցող մարդը ողջ չծախսած էներգիան ու ուժն ուղղում է այլ ոլորտ։ Օրինակ, տղամարդը, ով չի կարողացել փոխադարձության հասնել կնոջ կողմից, գնում է մարզասրահ՝ լրացուցիչ մարզումների:

Այլ, բարդ հույզերի վերահղումն ավելի քիչ տարածված է: Օրինակ՝ կանայք, ովքեր չեն մայրացել և անհանգստացած են դրանով, հաճախ պահում են շներ, կատուներ և այլ ընտանի կենդանիներ, որոնց խնամում են այնպես, որ ցանկացած երեխա կնախանձեր այդ կենդանիներին։ Այսպիսով, նրանք փոխարինում են առարկան՝ իրենց մտավոր և հոգեբանական կարիքները արտահայտելու համար:

2. Զիգմունդ Ֆրոյդի հոգեվերլուծությունը

600x400

Զիգմունդ Ֆրոյդի մասին լսել են անգամ նրանք, ովքեր հեռու են հոգեբանությունից։ Նրա հոգեվերլուծության տեսության տեսանկյուններից մեկը հենց սուբլիմացիան է։ Ֆրոյդը պնդում էր, որ այս հատկանիշը մարդկության մշակութային զարգացման «շարժիչն» է: Զգացմունքներն ու չբավարարված կենսաբանական կարիքները դուրս մղելու ցանկությունը գեղարվեստական և մշակութային ստեղծագործությունների հիմնական պատճառն է, արվեստի հետ կապված ամեն ինչի նախահայրը:

Սեռական կարիքը և էրոտիկ գրավչությունը բնորոշ են Երկրի վրա բնակվող բոլոր տղամարդկանց և կանանց: Սա համարվում է առաջնային, այսինքն՝ մարդու բնածին հատկություն։ Ոմանք ավելի բարձր լիբիդո ունեն, մյուսները՝ ավելի ցածր, բայց բոլորի մոտ դա այս կամ այն չափով առկա է: Եթե այս հիմնական կարիքը չի բավարարվում, ապա դրանից ստացված էներգիան կուտակվում է և հոգե-հուզական անհարմարություն առաջացնում։ Այնուհետև ուղեղը գործարկում է պաշտպանական մեխանիզմ, որն այն ուղղորդում է այլ ուղղությամբ՝ սպորտ, ստեղծագործություն կամ կարիերա:

Հոգեբանները վստահ են, որ քաղաքականությունը սեռական անբավարարվածության իրացման արդյունավետ միջոցներից մեկն է։ Այս ուղղությամբ գործողությունները գրեթե նույնքան արդյունավետ են, որքան արվեստում: Երկու տարբերակներն էլ թույլ են տալիս հասնել սոցիալական նշանակալի և կարևոր բանի:

Ֆրոյդը կարծում էր, որ սուբլիմացիան թույլ է տալիս մարդուն պահպանել ներքին խաղաղությունը և հավատարիմ մնալ վարքի ընդհանուր ընդունված գծերին: Չդառնալ չար, ագրեսիվ և չխախտել սոցիալական չափանիշներն ու կանոնները։

3. Սուբլիմացիան այսօր

600x400

Ներկայում փոխարինող պաշտպանական մեխանիզմը դիտարկվում է շատ ավելի լայնորեն: Ըստ դրա՝ հնարավոր է փոխել ոչ միայն սեռական էներգիայի արտանետման վեկտորը, այլեւ ցանկացած անցանկալի հույզի։

Օրինակ, ձեր ղեկավարի վրա զայրանալու և առաջին իսկ հնարավորության դեպքում նրա նկատմամբ հաշվեհարդար տեսնելու ցանկության փոխարեն կարող եք նկարել նրա դիմանկարը և դարձ խաղալ՝ նկարը դարձնելով թիրախ: Ահա թե ինչպես են վարվում ժամանակակից կառավարման մեջ, հատկապես արևելյան երկրներում։

Սուբլիմացիայի պաշտպանիչ հատկությունների շնորհիվ մարդիկ կարող են պահպանել ներքին խաղաղությունն ու զգացմունքային հարմարավետությունը։ Այս մեխանիզմը օգտակար է, քանի որ այն խթանում է ակտիվությունը գործունեության տարբեր սոցիալական նշանակալից ոլորտներում և թույլ է տալիս հասնել գերազանց արդյունքների:

Աղբյուր` LADYNEWS.am

Դիտվել է 3658 անգամ

Читать на русском

ՄԵԿՆԱԲԱՆԵԼ

Ձեր անունը: *
Ձեր էլ. հասցեն: *
Մեկնաբանությունը: *

Ինչու է չափազանց կատարյալ զուգընկերը հարաբերություններում նյարդայնացնում

07.10.2025
Հոգեբանները բացատրել են, թե ինչու «չափազանց կատարյալ» զուգընկերները կարող են նյարդայնացնող լինել։ Նրանց կարծիքով, չափազանց կատարելությունn առաջացնում է ռեակտիվ դիմադրություն, ձանձրույթ և ճնշման զգացում։

Ինչու է սպիտակ ձիով արքայազնի մասին երազելը վնասակար․ հոգեբանների բացատրությունը

23.09.2025
Եվ հետո եկավ արքայազնը, համբուրեց նրան, փրկեց բոլոր վտանգներից, և նրանք երկար տարիներ ապրեցին երջանիկ... Գիտե՞ք, թե սա որ հեքիաթից է։

«Մայրիկն այդպես ասաց». 5 նշան, որ դուք ստիպված կլինեք ձեր ամուսնուն կիսել սկեսրոջ հետ

29.08.2025
Նույնիսկ արտաքուստ բավականին առնական, իրենց մասնագիտության մեջ հաջողակ, հոգատար և շփվող տղամարդիկ կարող են հոգեբանորեն կախված լինել իրենց մորից։

Հոգեբանները բացատրում են, թե ինչու է տղամարդն անհետանում, ապա նորից հայտնվում

07.08.2025
«Քնա՞ծ ես» հաղորդագրությունը տղամարդուց, որը շաբաթներով անհետացել էր, ապա հանկարծակի վերադառնում է ձեր կյանք, վաղուց մեմ է դարձել։

Ինչպես ազատվել ուրիշների նկատմամբ նախանձից. 7 քայլ հոգեբանից

10.07.2025
Բոլորս էլ ապրել ենք նախանձի զգացում։ Այն կարող է առաջանալ, երբ դուք նայում եք ձեր ընկերների արձակուրդի լուսանկարներին սոցիալական ցանցերում, կամ երբ գործընկերը ստանում է պաշտոնի բարձրացում, իսկ դուք՝ ոչ։

Ինչպես հաղթահարել վախերը, որոնք խանգարում են ապրել լիարժեք կյանքով

26.06.2025
Բոլոր մարդիկ, մանկուց սկսած, բառացիորեն ներծծվցած են բազմազան վախերով։ Եվ ժամանակի ընթացքում մարդը ինքը, չգիտակցելով դա, սկսում է վախենալ գրեթե յուրաքանչյուր որոշումից և ձեռնարկված քայլից։

Բաժնի բոլոր նյութերը

ՄԵԿ ՏՈՂՈՎ
09-10-2025 09:44
Մասնագետները նշում են, որ հապալասը հիմնականում օգտակար է երիկամների հիվանդություններից տառապող մարդկանց համար՝ իր հակաբորբոքային և հակամանրէային հատկությունների շնորհիվ: Այն կարող է նաև օգնել շագանակագեղձի բորբոքման դեպքում: Բացի դրանից, հատապտուղն օգտակար է ստամոքսաբորբով՝ գաստրիտով և ցածր թթվայնությամբ մարդկանց համար: Ընդհանուր առմամբ, այս հատապտուղը օգնում է ցանկացած բորբոքման, նույնիսկ սուր շնչառական վիրուսային վարակների դեպքում։
09-10-2025 09:41
Մերիմակ քոլեջի գիտնականները՝ դոկտոր Լորա Քուրձելի գլխավորությամբ, պարզել են, որ մնացյալ բոլոր պայմանների հավասար լինելու դեպքում, հիշելու գիտակցված մտադրությունն ավելի լավ է աշխատում, քան հուզական արձագանքը: Պարզել է, որ այն, ինչ գիտակցաբար որոշում ենք հիշել կամ մոռանալ, շատ ավելի մեծ ազդեցություն ունի, քան տեղեկության հուզական ենթատեքստը: Մենք ավելի շատ վերահսկողություն ունենք մեր հիշողությունների նկատմամբ, քան կարծում ենք։
08-10-2025 11:36
Փորձագետները նշել են սուրճի ամենավտանգավոր երեք տեսակները: Հակառեյտինգը գլխավորում է «երեքը մեկում» սուրճի տեսակը, որը պարունակում է շատ շաքար, ինչպես նաև հիդրոգենացված բուսական ճարպեր և սինթետիկ միացություններ, որոնք կարող են ալերգիա և ստամոքս-աղիքային խնդիրներ առաջացնել։ Պակաս վնասակար են լատտեն, մակիատոն, մոկաչինոն, ինչպես նաև սերուցք և օշարակ պարունակող սուրճի մյուս տեսակները: Ցուցակը եզրափակում է ֆրապուչինոն՝ մեծ քանակությամբ շաքարով և արհեստական խտացուցիչներով։
08-10-2025 11:32
Ստամբուլի ոստիկանությունն գործողություն է իրականացրել, որի ընթացքում ձերբակալվել են մի քանի հայտնի անձինք: Այս մասին հայտնում են լրատվամիջոցները։ Նրանց թվում են «Եվրատեսիլ 2009»-ի մասնակից Հադիսեն, Իրեմ Դերիջին, հայտնի երգիչներ, բլոգերներ և դերասաններ։ Ստամբուլի գլխավոր դատախազության կողմից թմրանյութերի կամ խթանիչ նյութերի օգտագործման գործով սկսված հետաքննության շրջանակներում հրահանգ է տրվել ձերբակալվածներից արյան նմուշներ վերցնել:
08-10-2025 11:27
30-ամյա փոփ դիվա Դուա Լիպան բավականին շքեղ շոու է ցուցադրել Լոս Անջելեսի Kia Forum-ում՝ իր Radical Optimism շրջագայության շրջանակներում: Վերջերս ուսի վնասվածքից ապաքինված արտիստը բեմ է բարձրացել մի շարք համարձակ և աչքի ընկնող հագուստներով: Չնայած երկրպագուների մտահոգություններին իր ուսի վրա մուգ կապտուկների վերաբերյալ, աղբյուրները հայտնում են, որ բժիշկների կողմից զննումից հետո երգչուհուն թույլատրվել է շարունակել իր շրջագայությունը:
LN-Ը ԱՌԱՋԱՐԿՈՒՄ Է ԿԱՐԴԱԼ
LN -Ը ԱՌԱՋԱՐԿՈՒՄ Է ԴԻՏԵԼ
% ԶԵՂՉԵՐ ԽԱՆՈՒԹՆԵՐՈՒՄ
ՈՒՐ ԳՆԱԼ ԵՐԵԿՈՅԱՆ
ՕԳՏԱԿԱՐ ՀՂՈՒՄՆԵՐ
ՆՈՐԸ ՁԵՐ ԿՅԱՆՔՈՒՄ

Ամսվա աստղագուշակ․ հոկեմբեր 2025 թ․

01.10.2025
Առաջին երկու շաբաթները կանցնեն նահանջող Պլուտոնի գերիշխանության ներքո, և դրանք մարտահրավերներով լի կլինեն։ Սակայն հոկտեմբերի երկրորդ կեսը դրական շրջադարձ կբերի։

LADYNEWS TV
Իվետա Մուկուչյանը ներկայացրել է «Օդերով» երգի տեսահոլովակը։ Նոր աշխատանքը երգչուհին համահեղինակել է A. Chilla-ի հետ, ռեժիսորն է Աղավնի Մանուկյանը։
ՕՐՎԱ ԱՍՏՂԱԳՈՒՇԱԿ

Խոյ
21.03-20.04

Ցուլ
21.04-22.05

Երկվորյակ
23.05-22.06

Խեցգետին
23.06-23.07

Առյուծ
24.07-24.08

Կույս
25.08-23.09

Կշեռք
24.09-23.10

Կարիճ
24.10-22.11

Աղեղնավոր
23.11-22.12

Այծեղջուր
23.12-20.01

Ջրհոս
21.01-19.02

Ձուկ
20.02-20.03
ՇԱԲԱԹՎԱ ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾԸ
06.10.2025
Դիտվել է 1647 անգամ
03.10.2025
Դիտվել է 380 անգամ
04.10.2025
Դիտվել է 308 անգամ
07.10.2025
Դիտվել է 215 անգամ
08.10.2025
Դիտվել է 182 անգամ

© 2012, LADYNEWS.am
Մեջբերումներ անելիս հղումը (hyperlink) LADYNEWS.am-ին պարտադիր է: Կայքում արտահայտված կարծիքները պարտադիր չէ, որ համընկնեն խմբագրության տեսակետի հետ: Գովազդների բովանդակության համար կայքը պատասխանատվություն չի կրում:

LADYNEWS.am-ի մասին
Հեռ.` +374060445674, +37455545535
Էլ-փոստ` [email protected]
Գովազդ կայքում: Հեռ.՝ +374060445674, +374 55545535
Էլ-փոստ՝ [email protected]

Webmaster