19.03.2025

Իրո՞ք որոշ մարդիկ իսկապես բուռն են արձագանքում եղանակի փոփոխություններին, թե՞ դա պարզապես ինքնաներշնչանք է: Փորձենք պարզել:

Ճանաչո՞ւմ եք մեկին, ով այնքան վատ է զգում, երբ եղանակը փոխվում է, որ տանից դուրս չի գալիս։ Կամ գուցե դուք ինքներդ նրանցից մեկն եք: Ի դեպ, նրանք, ովքեր երբեք չեն առնչվել եղանակային զգայունության հետ, կարծում են, որ այն ընդհանրապես գոյություն չունի, իսկ բոլոր տհաճ ախտանիշները պարզապես ինքնաներշնչման արդյունք են։ Իսկ ինչպե՞ս է իրականում։

Մի փոքր վիճակագրություն

Գիտական գրականության մեջ կարող եք հանդիպել մեկ այլ եզրույթի՝ մետեոպաթիա: Սա եղանակային զգայնության (մետեոզենսունակության) ճիշտ անվանումն է: Ըստ մի շարք մասնագետների՝ մարդկանց մինչև 75%-ը տառապում է դրանից, սակայն այդ «տառապանքի» աստիճանը կարող է տարբեր լինել՝ թեթև դյուրագրգռությունից մինչև ծանր անբավարարություն։

Մետեոսենսունակության զարգացման ռիսկի խմբում են երեխաները, տարեցները, հղի կանայք և սրտանոթային ու շնչառական քրոնիկական հիվանդություններ ունեցող մարդիկ:

Ինչ վերաբերում է երեխաներին, ապա 5 տարեկանից ցածրերից շատերը կարող են արձագանքել եղանակային փոփոխություններին: Բժշկական գիտությունների թեկնածու, Պիրոգովի համալսարանի Մոր և մանկան առողջության ինստիտուտի դոցենտ Օլգա Տարասովան ուշադրություն է հրավիրում այն փաստի վրա, որ նորածինների մոտ 60%-ը զգայուն է եղանակի նկատմամբ։ Դրանցում մետեորոպաթիայի նշանները ներառում են քնի և ախորժակի վատթարացում, հանկարծակի քնկոտություն կամ, ընդհակառակը, գրգռվածության և տրամադրության բարձրացում:

Մետեոպաթիան բաժանվում է չորս հիմնական տեսակի.

• ուղեղային՝ երբ եղանակը փոխվում է, այս մարդիկ զգում են գլխացավեր, սրտխառնոց և գլխապտույտ,

• աստենոնյարդային՝ մեծանում է դյուրագրգռությունը, խանգարվում է քունը, թուլանում է կենտրոնացումը,

• սրտային՝ արտահայտվում է արյան ճնշման տատանումներով, մարդը կարող է ունենալ առիթմիա կամ սկսել ցավ զգալ սրտի շրջանում,

• խառը։

Մագնիսական փոթորիկներ և ոչ միայն

«Վա՞տ եք զգո՞ւմ․ մագնիսական փոթորիկ է»: Այո, մագնիսական փոթորիկներ իրականում գոյություն ունեն, բայց դրանք միակը չեն, որ ազդում են մեր վիճակի վրա։

Մթնոլորտային ճնշման բարձրացում կամ նվազում: Երբ մթնոլորտային ճնշումը մեծանում է, անոթային տոնուսը նվազում է, արյան մակարդումը մեծանում է, այսինքն՝ մեծանում է թրոմբոզի առաջացման վտանգը, իսկ լեյկոցիտների ակտիվությունը նվազում է։ Մարդիկ ավելի խոցելի են դառնում տարբեր վարակների նկատմամբ։ Սովորաբար անտիցիկլոնը, երբ մթնոլորտային ճնշումը մեծանում է, բերում է հանգիստ, առանց քամու եղանակ, իսկ օդում վնասակար տարրեր են կուտակվում, ինչին արձագանքում են շնչառական խնդիրներ ունեցող մարդիկ։

Եթե մթնոլորտային ճնշումը նվազում է (ցիկլոն է գալիս), օդում թթվածնի պարունակությունը պակասում է, և դրա նկատմամբ զգայուն մարդիկ տառապում են շնչարգելությունից: Հատկապես դժվար է բրոնխիալ ասթմայով հիվանդների համար։ Ու թեև գրականության մեջ կարելի է գտնել այն պնդումը, որ թթվածնի մակարդակը նվազեցնելու համար անհրաժեշտ է մթնոլորտային ճնշման զգալի անկում, կան մարդիկ, ովքեր նույնիսկ նվազագույն տատանումներ են զգում։

Ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխությունները մարմնում խթանում են հիստամինի արտադրությանը, իսկ այս նյութն առաջացնում է ալերգիկ ռեակցիայի նման ազդեցություններ։ Ավելին, եղանակի նկատմամբ զգայուն մարդկանց մեծամասնությունն արձագանքում է ջերմաստիճանի նման փոփոխություններին աճող դյուրագրգռությամբ և ուժի կորստով:

Օդի խոնավության բարձրացումը բացասաբար է անդրադառնում հենաշարժական համակարգի խնդիրներ ունեցող մարդկանց վրա։

Այսպիսով, ինչո՞ւ ենք մենք արձագանքում եղանակին:

Եղանակային զգայունության խնդրին նվիրված են բազմաթիվ հետազոտություններ։ Գիտնականները եկել են այն եզրակացության, որ առողջ մարդիկ, ովքեր չունեն լուրջ խնդիրներ, սովորաբար հանգիստ են արձագանքում եղանակին՝ նրանք չեն նկատում փոփոխություններ իրենց ինքնազգացողության մեջ։ Բայց մարդիկ, ովքեր ունեն որոշակի խանգարում, իրենց վատ են զգում:

Ամենատարածված տեսություններից մեկը եղանակային զգայունությունը բացատրում է հետևյալ կերպ՝ ներքին օրգանների աշխատանքը կարգավորվում է ինքնավար նյարդային համակարգի կողմից։ Դա կախված չէ մեր կամքից՝ մենք չենք կարող ստամոքսին պատվիրել ավելի արագ մարսել սնունդը, կամ երիկամներին՝ ավելի ակտիվ հեռացնել տոքսինները։ Ինքնավար նյարդային համակարգը բաժանվում է սիմպաթիկի և պարասիմպաթիկի՝ մեկը պատասխանատու է գրգռման, մյուսը՝ արգելակման համար։ Առողջ մարդու մոտ դրանք կատարյալ հավասարակշռված են, բայց երբ հավասարակշռությունը խախտվում է, մարդը սկսում է արձագանքել տարբեր արտաքին գործոնների, այդ թվում՝ եղանակին։

Հիվանդություն է, թե՞ ոչ

Եթե եղանակի փոփոխության ժամանակ վատ ինքնազգացողություն ունեցողը դիմում է բժշկի, վերջինս կարող է լուրջ շեղումներ չհայտնաբերել (եթե, իհարկե, խոսքը, օրինակ, արյան ճնշման բարձրացման մասին չէ): Սակայն դուք ձեզ իսկապես վատ կզգաք: Որոշ մարդիկ նույնիսկ չեն կարողանում աշխատել, բայց բժիշկը մագնիսական փոթորիկի պատճառով հիվանդության արձակուրդ չի տա։

Ի՞նչ անել, որպեսզի եղանակի փոխության ժամանակ, ձեզ «ջարդրդված» չզգաք։

• Ֆիզիկուլտուրա։ Որոշ վարժություններ, հատկապես յոգան, օգնում են վերականգնել ինքնավար նյարդային համակարգի հավասարակշռությունը:

• Ջրային պրոցեդուրաներ, կոնտրաստային ցնցուղներ, կանոնավոր կոփում, լող։

• Սննդի հետ բավարար քանակությամբ վիտամինների տնդունում, իսկ գարնանը և ձմռանը՝ լրացուցիչ մուլտիվիտամինների ընդունում։

• Ադապտոգենների ընդունում, որոնք ներառում են ժենշեն, կիտրոնախոտ և էլեյթերոկոկ: Սա նախ պետք է քննարկել բժշկի հետ, քանի որ բուժիչ բույսերն այնքան էլ անվնաս չեն, որքան սովորաբար կարծում ենք:

Բժշկական գիտությունների թեկնածու, Պիրոգովի համալսարանի Մայրության և մանկության ինստիտուտի ֆակուլտետային թերապիայի ամբիոնի դոցենտ Ֆեդոր Եվդոկիմովը կոչ է անում ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել մետեոսենսունակությանը: Ի վերջո, դա կարող է ազդանշան լինել, որ ինչ-որ բան սխալ է տեղի ունենում մարմնում:

«Եթե մարդն իրեն առողջ է համարում և հանկարծ սկսում է ինչ-որ կերպ արձագանքել եղանակին՝ թուլություն, անտարբերություն, քնկոտություն, սա արդեն նախազգուշացնող նշան է, որ պետք է դիմել մասնագետի՝ հետազոտության։ Հավանաբար, ինչ-որ բան է կատարվում մարմնում, ինչ-որ խաթարում, որը կարող է ավարտվել բավականին լուրջ հիվանդությամբ։ Պետք է ուշադրություն դարձնել առողջությանը»,–ընդգծում է մասնագետը։

Աղբյուր՝ LADYNEWS.am

Դիտվել է 3817 անգամ

Читать на русском

04.06.2025
«Արտադրված է Հայաստանում» պիտակով ապրանքները գնալով ավելի մեծ պահանջարկ են վայելում հայրենական շուկայում, այդ թվում՝ հագուստի նորաձևության ոլորտում։

19.03.2025
Իրո՞ք որոշ մարդիկ իսկապես բուռն են արձագանքում եղանակի փոփոխություններին, թե՞ դա պարզապես ինքնաներշնչանք է: Փորձենք պարզել:

19.02.2025
«Քնա՞ծ ես» հաղորդագրություն ստանալը մի տղամարդուց, ով անհետանում է մի քանի շաբաթով, իսկ հետո հանկարծ նորից հայտնվում ձեր կյանքում, վաղուց արդեն մեծ տարածում է ստացել:

09.12.2024
Ամանորյա եռուզեռ է։ Ամենքը փորձում են ժամ առաջ կատարել տոնական գնումները, սիրելիների ու մտերիմների համար գտնել նվերներ, որոնք կլինեն յուրահատուկ, չկրկնվող ու ցանկալի։

07.11.2024
Ներկայումս Իվանկա Թրամփը փորձում է հեռու մնալ քաղաքականությունից և ներկա է լինում միայն ամենակարևոր իրադարձություններին, մինչդեռ շատերը կարծում են, որ նա իր մասին դեռ բարձրձայն կհայտարարի։

26.09.2024
Գործատուները կարող են տարբեր տեսակետներ ունենալ կատարյալ աշխատողի որակների վերաբերյալ, բայց նրանց կարծիքները հատվում են մի բանում՝ ոչ ոք չի ցանկանում իր թիմում ստախոս ունենալ: