19.09.2012

LN-ի հյուրասրահում է երգահան, բազմաթիվ հանրաճանաչ երգերի հեղինակ Մարինե Ալեսը (ի դեպ, ինչո՞ւ Ալես: Տիկին Մարինեն իր անվան երկրորդ մասը վերցրել է իր երեխաների անուններից: Ալեքսի և Սեդայի համադրությամբ ստացվել Ալես-LN):

-Մարինե Ալես երգահան, երգչուհի, գրող, թե՞ թատերագետ:

-Չէ, ես երգչուհի չեմ: Իմ 5 ձայնասկավառակներում էլ երգեր կան, որոնք կատարում եմ, բայց չէ, ես երգչուհի չեմ: Ես գրում եմ հեղինակային երգ, բայց ենթադրվում է, որ այն պետք է կատարվի մեկ ուրիշի կողմից: Իմ վոկալ հնարավորությունները և ցանկություններն այնքան էլ չեն համապատասխանում (ծիծաղում է-LN): Ունեմ լավ երաժշտական կրթություն, բայց երգչուհի լինել չեմ կարող: Իսկ թատերագիտական կրթությունն օգնել է այնքանով, որ թատրոնն իր մեջ ամփոփում է շատ ոլորտներ' գեղագիտություն, դիզայն, խոսք, ամեն-ամեն ինչ, ինչը ստեղծում է կերպար, և ինչ-որ թատերական տարր կա իմ բոլոր ստեղծագործություններում:

-Այս ոլորտներից որո՞ւմ է ըստ Ձեզ ավելի վառ արտահայտվում Ձեր կանացիությունը:

-Իհարկե, արվեստի ոլորտում կին մնալն ավելի հեշտ է, քան մյուս ոլորտներում: Որպես թատերագետ, ինձ տվել են թատերագետի, քննադատի դիպլոմ: Ես հասկացա, որ քննադատ լինելով, որպես կին ես շատ բան կկորցնեմ: Պետք է միշտ կոնֆլիկտի պատրաստ լինես, ունենաս քո կայուն տեսակետը: Դու կարծես ռազմական իրավիճակում ես հայտնվում, որտեղ շատ դժվար է կանացիությունը պահպանել: Իսկ բառեր գրելիս ավելի շատ է դրսևորվում կանացիությունը: Օրինակ՝ իմ երրորդ ձայնասկավառակը երկու կանանց համագործակցություն էր' իմ և
Շուշան Պետրոսյանի: Իհարկե, այստեղ համագործակցություն էր նաև տղամարդկանց հետ, բայց բոլորը շեշտը դնում էին նրա վրա, որ երկու կին են ստեղծագործել:

-Տարբեր քաղաքների մշակույթների կրող եք՝ Երևան- Թիֆլիս-Մոսկվա: Այս քաղաքներից որի՞ ազդեցությունն է առավելապես մեծ Ձեր ստեղծագործություններում, կյանքում:

-Իմ կարծիքով, Մոսկվայի ազդեցություւնն է առավելապես: Մոսկովյան միջավայրն է ստեղծել իմ մտածելակերպը: Սովետական միությունում մեր կարդացած գրքերի 90%-ը ռուսական էին: Մեր մտածելակերպն էլ կերտվում է այդ գքերով: Իսկ զգայական առումով ավելի մեծ է Երևանի և Թիֆլիսի ազդեցությունը:

-Ե՞րբ սկսեցիք ստեղծագործել, և ո՞րն էր Մարինե Ալեսի առաջին ստեղծագործությունը:

-Որպես Մարինե Ալես առաջին ստեղծագործությունս 1997 թ. դուրս եկած ձայնասկավառակս է: Իսկ ընդհանրապես, մարդիկ ստեղծագործում են ծնված օրից: Հետո ինչ-որ մարդկանց մոտ դա արտահայտվում է, ոմանց մոտ փակվում: Ամեն ինչ կարող ես անել որպես ստեղծագործություն: Փոքր ժամանակ ես հեքիաթներ էի հորինում անձրևի մասին, ցավի մասին: Հետո երաժտական դպրոցում ցուցահանդես եմ ունեցել իմ նկարների: Հետո սկսեցի իմ նկարներին երաժտություն գրել: Այստեղ պետք է նշեմ, որ ծնողներս հրեա չէին,նրանց նման չէին մտածում և չեն պահպանել ոչ առաջին նկարը, ոչ առաջին ստեղծագործությունը, ոչ մի բան' մտածելով, որ բնական է, երբ երեխան այդպես ինքնաբացահայտվում է, դրսևորվում: Առաջին երգը, բառերը, չեմ կարող հիշել: Դուք կարծո՞ւմ եք' ես կարող եմ հիմա իմ որևէ երգի բառերը սկզբից մինչև վերջ հիշել: Ոչ, որովհետև դու դուրս ես գալիս այդ հոգեվիճակից և այլևս չես վերադառնում: Իմ երգացանկից ես ունեմ հիմա երգեր, որոնք ֆիքսվել են, մնացածը կորել են:

-Հետաքրքիր փաստ է, որ Մարինե Ալեսն իր երգերը ոչ թե վաճառում է մյուս երգ գրողների պես, այլ նվիրում: Ինչո՞ւ որոշեցիք այդ սկզբունքով առաջ շարժվել:

-Դե,եթե ես գումար չեմ վաստակում դրանով, կարելի է դրան որպես հոբբիի նայել: Դա արտահայտչաձև է, ոչ թե աշխատանք, որ ես պարտավոր եմ որոշակի ժամանակում որոշակի երգեր գրել: ՉԷ, ես չունեմ այդ խնդիրը: Երգը ինձ համար եկամուտ չէ: Չեմ վաճառում, որ ասելիքս, այն հոգեվիճակը, որ դրել եմ երգի մեջ, գոնե 50-%-ով հասնի Ձեզ:

-Ի՞նչ եք կարծում 'երգի հաջողությունը մեծապես կախված է կատարողի՞ց:

-Ըստ իս' շատ բաներից է կախված: Պետք է համընկնեն քո հոգեվիճակը, ով պետք է «շոր հագցնի» երգին' գործիքավորողի հոգեվիճակը և կատարողի հոգեվիճակը: Կախված է նաև կատարողի անձնական վերաբերմունքից դեպի երգը: Երգի ասելիքը պետք է հետաքրքիր լինի, որ հետաքրքրի նաև լսողին: Այն երգերը, որոնք ես եմ շատ սիրում, այդքան հայտնի չեն, բայց միևնույն է, այն երգն է դառնում հանրահայտ, որտեղ աշխատանքը համատեղ է: Ստացվում է, որ ինձնից հասավ գործիքավորողին, նրանից կատարողին, կատարողից էլ Ձեզ:

-Թերևս Ձեր ամենահայտնի երգը «Պատրանքի թևով»-ն է: Բավականին տպավորիչ երգ է, կարծում եմ երգի նախապատմությունն էլ, ստեղծման ընթացքն էլ, պետք է հետաքրքիր լինեն:

-Երգը նվիրված է մայրիկին: Ես հեռու էի մայրիկիցս և այդ անօգնական վիճակը, երբ դու հեռու ես…. Դու կարող ես որևէ բան անել, եթե մոտ ես, բայց եթե հեռու ես…

-Սպասու՞մ էիք, որ երգն այդպիսի հաջողություն կունենա: Իսկ կապո՞ւմ եք այդ հաջողությունը նաև այն հանգամանքի հետ, որ այն ներկայացրեց Շուշան Պետրոսյանը:

-Իհարկե, առաջին կատարումն ունի իր մեծ դերը երգի ճանապարհի հարցում: Դու ներկայացնում ես երգը հանրությանը: Չէ, ես չէի սպասում, մենք բոլորս չէինք սպասում: Եթե դուք հարցնեք Շուշան Պետրոսյանին, նա նույնպես կասի, որ մենք ընդհանրապես չէինք մտածում այդ մասին: Երբ երգը գրվեց, ձայնասկավառակի համար արդեն կար 12 երգ: Շուշանն ասաց, որ արդեն մայրիկի մասին բավականաչափ երգեր կան, բավական է: Մուրզիկն (գործիքավորող Արա Թադեւոսյանը-LN) էլ ասաց, որ երգի կատարումը շատ դժվար է լինելու, որ ինքը չի անի գործիքավորումը: Խնդրեցի, որ հուլիսի 13-ին մայրիկիս ծնունդն է, ուզում եմ պատրաստենք այդ երգը հենց այդ առիթով: Ես մեկ ամիս խնդրել եմ Մուրզիկին, որ նա գործիքավորի երգը, որովհետև պետք էր գտնել մի ձև, որտեղ միավորվեին վոկալը, զգացողությունները, էմոցիոնալությունը: Այ այդ ամեն ինչից հետո երգը ստացվեց:

-Հե՞շտ է հայկական իրականության մեջ պաշտպանել հեղինակային իրավունքները:

-Հիմա' այո, մենք պաշտպանված ենք: Հիմա այդ մեխանիզմը սկսել է ինչ-որ կերպ աշխատել: Առաջ շատ ենք խնդիրներ ունեցել: Կամաց-կամաց ամեն ինչ կարգավորվում է:

-Ձեր միայնության մասին նույնիսկ երգում եք (My loneliness): Սիրո՞ւմ եք միայնություն: Դա ինքնաբացահայտվելու, ինքներդ Ձեզ հասկանալու միջո՞ց է:

-Ես դա կարող եմ: Մարդիկ կան, ովքեր չեն կարողանում միայնակ մնալ: Դա ինձ համար անհրաժեշտ միջոց է ինքս ինձ հասկանալու, ինքնադրսևորվելու համար:

-Երբ մարդ կանգնում է վտանգի առջև, ինչպես օրինակ Ձեր դեպքում եղավ հիվանդության տեսքով, նորովի է սկսում ընկալել կյանքը, ի՞նչ փոխվեց Ձեր աշխարհայացքում:

-Փորձություններն ի վերուստ են տրվում: Եվ գիտեք, ասում են, որ այն ընտրյալներին են տալիս: Դու սկսում ես գլխավորն ու երկրորդականը տարանջատել: Երևի թե դրա համար են տրվում դժվարությունները:

-Իսկ ստեղծագորական կյանքում դա որևէ անդրադարձ ունեցա՞վ:

-Չէր կարող չունենալ: Ստեղծագործությունը մարդուց է դուրս գալիս, իսկ մարդը վերափոխվում է, վերափոխված մարդուց բոլորովին այլ բան է դուրս գալիս: Նա կամ պետք է նորովի լինի կամ լռի:

-Մարինե Ալեսին որպես գրողի ենք ճանաչում «Բեկորներ» ժողովածուից:

-«Բեկորներում» իմ տարբեր տարիների բեկորներն են: Ես դա արել եմ մայրիկիս համար, ոչ թե որպես բանաստեղծուհի ճանաչվելու: Մայրիկս ասաց, թե 5 ձայնասկավառակ եմ ձայնագրել, բայց մի հատ գիրք չեմ հրատարակում: Այն դարձավ նաև բարեգործական աշխատանք: Այնպես որ, երկուսը համատեղեցինք մեկում:

-Շարունակական կլինի՞ Ձեր գրական աշխատանքը: Եվ ի՞նչ է մեզ սպասվում առաջիկայում: Կա՞ն նոր համագործակցություններ:

-Չգիտեմ, կլինի առիթ, թե չէ: Եթե պահանջարկ լինի,իհարկե: Բայց այդպես մտադրություն չկա հատուկ: Հիմա ինձ մոտ կուտակման շրջան է: Պետք է հավաքես, կուտակես, մաքրագրես, հետո նոր ներկայացնես: Ուզում եմ երիտասարդների հետ մի աշխատանք անել: Հին երգերի նորովի ներկայացում կլինի և էլի նոր երգեր… Ուղղակի դրա համար պետք է ժամանակ և ֆիզիկական ուժ:

Հարցազրույցը' Նելլի Ղարիբյանի

Աղբյուր` LADYNEWS.am

Դիտվել է 10514 անգամ

19.03.2024
«Աղանդեր կերեք ընթրիքից առաջ». այստղային դիետոլոգը բացահայտել է սննդի նկատմամբ իր մոտեցման գաղտնիքները։

08.02.2024
Եթե նույնիսկ ձեր շրջապատում շատ ընկերներ ու ծանոթներ կան, իսկ սոցցանցերում բաժանորդներից շատ են հաղորդագրությունները, փաստ չէ, որ դուք միշտ աջակցություն և ըմբռնում կզգաք։

15.11.2023
Աշխատատեղը (նույնիսկ մասնագիտությունը) կարելի է փոխվել, երեխաները մեծանում և հետո ստեղծում են իրենց ընտանիքը, ընկերները կարող են գալ ու գնալ: Սակայն կանանց մեծ մասը երազում է ամուսնանալ մեկ անգամ և ամբողջ կյանքի համար:

22.08.2023
Սոմելյեի  յուրահատուկ մասնագիտության, լավագույն գինինիների ճիշտ ընտրության, դրանց պահպանման և հարակից հարցերի շուրջ է մեր հացազրույցը Մարիամ Սաղաթելյանի հետ։

16.08.2023
Դերասանուհին պատմել է ռոմանտիկ տեսարանների նկարահանումների և բարեկազմության գաղտնիքների մասին։

14.04.2023
Կորոնավիրուսային համավարակի շրջանում, երբ հանրությունը համատարած մեկուսացման մեջ էր, նոր կենսակերպը շատերին ստիպեց վերանայել իրենց կարողությունները, որոնել, գտնել ինքնաիրացման, գործունեության նոր ոլորտներ։